Wywiad z Januszem Kopeckim, dotyczący nawiewników ciśnieniowych.
1. Jaka jest największa zaleta nawiewnika ciśnieniowego w usprawnianiu wentylacji?
Dostarcza świeże powietrze i usuwa zużyte w wymaganej ilości NIEZALEŻNIE od poziomu wilgotności powietrza wewnętrznego, jednocześnie chroni przed „nadmierną wentylacją” w okresie zimowym, a co za tym idzie przechłodzeniem pomieszczenia i nadmiernym zużyciem energii na jego ogrzewanie.
2. Jakie cechy sprawiają, że nawiewnik ciśnieniowy sprawdza się w warunkach polskich?
Największym problemem w krajach znajdujących się w podobnej strefie klimatycznej jak Polska są relatywnie wysokie koszty ogrzewania i, co za tym idzie, wentylacji. Stąd nawiewniki ciśnieniowe sprawdzają się u nas dzięki następującym cechom:
- zdolność do ograniczania strat energetycznych przez zabezpieczenie przed „nadmierną wentylacją”. Z nadmierną wentylacją (ucieczką ciepłą) mamy do czynienia najczęściej wskutek znaczącego spadku temperatury zewnętrznej, wówczas ciąg w kominie wentylacyjnym (podciśnienie) jest większy niż zakładany przez projektanta. Dla „typowych” warunków pracy nawiewnika wg. polskich standardów przyjmuje się poziom różnicy ciśnienia pomiędzy wnętrzem a otoczeniem budynku 10 Pa, dla porównania w Holandii są to tylko 2 Pa ! Praktycznie mówiąc, z „problemem” wentylacji mieszkań mamy do czynienia w zasadzie TYLKO w sezonie „grzewczym”, w pozostałej części roku okna są po prostu otwierane i nawiewnik nie jest wówczas tak potrzebny. GŁÓWNĄ WADĄ WSZYSTKICH NAWIEWNIKÓW OKIENNYCH jest bowiem „zdolność” do niestabilnej wentylacji w układach grawitacyjnych.
- z uwagi na dominujące budownictwo „blokowe”, szczególnie istotna jest zdolność nawiewników ciśnieniowych do samoczynnego dostosowywania ilości powietrza nawiewanego (i usuwanego) do miejsca lokalu mieszkalnego w danym budynku wielopiętrowym. Chodzi o to, aby we wszystkich lokalach o podobnej architekturze, usytuowanych przy w tej samej klatce schodowej zapewnić podobny komfort wentylacyjny i uniknąć np. ich przechłodzenia. Poziom podciśnienia na nawiewniku w okresie zimowym związany jest bowiem głównie z wysokością komina wentylacyjnego (czytaj: piętra, na którym usytuowany jest lokal) i przy innym niż ciśnieniowym sterowaniu – np. higrosterowaniu lub nawiewnikach z ręczną regulacją poziomu otwarcia -nie da się zapewnić porównywalnych warunków komfortu, higieny i zdrowotności lokalu mieszkalnego. Lokal na parterze danego budynku czteropiętrowego będzie miał kilkakrotnie wyższą wymianę powietrza niż podobny na ostatnim piętrze! Najczęściej ilość nawiewników dobierana jest wg. kubatury lokalu, a nie rzeczywistych warunków pracy nawiewnika takich jak: podciśnienie, wysokość komina wentylacji grawitacyjnej, róża wiatrów, itd. c) obowiązkowe w Polsce budowanie kanałów wentylacji grawitacyjnej w łazience i w kuchni umożliwia stosowanie i skuteczne działanie tych urządzeń po zamontowaniu w istniejącej stolarce okiennej.
3. Jakie są ograniczenia w montażu nawiewnika ciśnieniowego?
W zasadzie nie ma ograniczeń innych niż te, które dotyczą pozostałych rodzajów nawiewników okiennych. W niektórych produktach wysokość czerpni powietrza nie pozwala na montaż ich w skrzydle okna drewnianego i wymusza usytuowanie kompletnego urządzenia (czerpnia + regulator nawiewu) w ościeżnicy okna.
4. Jakie parametry akustyczne zapewnia nawiewnik ciśnieniowy?
W zależności od modelu, u dostępnych na polskim rynku jest to zakres od 32 dB do 41 dB.
5. Czy i jak temperatura powietrza zewnętrznego wpływa na poprawną pracę nawiewnika ciśnieniowego?
Temperatura powietrza zewnętrznego nie ma bezpośredniego wpływu na poprawną pracę nawiewnika ciśnieniowego. Natomiast uwzględniając współdziałanie nawiewnika z kanałem wentylacji grawitacyjnej – im niższa temperatura powietrza zewnętrznego tym bardziej zauważalne ochronne i energooszczędne działanie nawiewnika (bardziej ograniczy nawiew niechcianego – nadmiarowego powietrza).
6. Jaka jest największa przewaga nawiewnika ciśnieniowego nad higrosterowanym?
- zapewnia STABILNE warunki mikroklimatu wewnętrznego niezależnie od poziomu wilgotności powietrza zarówno zewnętrznego jak i wewnętrznego. Nie dopuszcza bowiem do powstawania i utrzymywania się nadmiernego poziomu wilgotności i złej jakości powietrza w pomieszczeniu (braku tlenu, nadmiaru dwutlenku węgla, tlenku węgla, zapachów, dymu papierosowego i produktów przemiany materii itp.). Mówiąc wprost zapobiegają pojawianiu się negatywnych skutków złej wentylacji zamiast je usuwać po fakcie.
- z uwagi na konieczność usytuowania elementu regulującego przepływ w nawiewnikach higrosterowa-nych po stronie wewnętrznej okna i jego reaktywność – regulatory nawiewu tych w takich konstrukcjach są dość pokaźnych rozmiarów i szpecą okno w przeciwieństwie do nawiewników ciśnieniowych, gdzie element automatyki stanowi część czerpni powietrza.
7. Trendy stosowania nawiewnika ciśnieniowego w krajach Europy Zachodniej
Z uwagi na strategiczne znaczenie polityki ekologicznej w Unii Europejskiej oraz wymóg oszczędzania ENERGII wszelkie nowe akty normatywne Unii zorientowane są na ochronę tych zasobów.
„EU Energy Performance of Building Directive (EPDB)” stanowi podstawę dla państw-członków do zorientowania tworzonych własnych regulacji prawnych. Systemy wentylacji mieszkań i obiektów publicznych oparte na rozwiązaniach sprzyjających oszczędzaniu energii są tym lepsze im bardziej bezpośrednio i niższym kosztem przyczyniają się do tych oszczędności. W tym aspekcie nawiewniki ciśnieniowe są rozwią-zaniem zdecydowanie lepszym od higrosterowanych, czego dowodem jest chociażby praktyczny brak tych ostatnich w budownictwie skandynawskim czy brytyjskim (wilgoć to przecież największy problem wyspiarzy!) Jest faktem niezaprzeczalnym, że to w tych obszarach Europy powstawały standardy wentylacyjne i tam określany jest też kierunek dalszego rozwoju. U jednych bowiem zawsze było wyjątkowo zimno, a u drugich wyjątkowo wilgotno – oba te czynnika stanowią istotę problemu wentylacji mieszkań.
Autor: Janusz Kopecki
Od roku 1988 prezes zarządu firmy FLOP SYSTEM, dostarczającej na rynek polski urządzenia wiodących firm europejskich (głównie skandynawskich i brytyjskich). Autor licznych opracowań technicznych, uczestnik projektów i badań naukowych, jeden z pierwszych w Polsce specjalistów w zakresie wentylacji okiennej i propagator idei „zdrowej wentylacji”.
